Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in açıklamaları şu şekilde: “Hayat pahalılığı ile mücadele en önemli gündem maddemiz. 2 yıla yakın bir süredir uyguladığımız programın ana amacı enflasyonu kalıcı bir şekilde aşağı çekmek.
ENFLASYONDA DÜŞÜŞ SÜRER Mİ?
Haziran 2024’ten bu yana sürekli yıllık enflasyon düşüşte. 11 aydır yıllık enflasyon aşağı yönlü devam ediyor. Son yaşanan iç ve dış şoklara rağmen yıllık enflasyonun sınırlı da olsa düşüşe devam etmiş olması olumlu. Bundan sonraki süreçte enflasyon düşer mi? Tabi ki enflasyonun düşmeye devam etmesini bekliyoruz.Bu sene için hem maliye politikası hem gelirler politikası daha destekleyici bir nitelik kazanacak. Arz yönlü çalışmalarımız yoğun bir şekilde devam ediyor.
Ev sahibi ve kiracılar dikkat: Kira zam oranı belli oldu
ENFLASYON HEDEFİ HAKKINDA
2023’ün sonunda enflasyon yaklaşık yüzde 65’ti geçen sene yüzde 44’e indi. 20 puanlık düşüş, önemli bir düşüş. Bu sene hedefimiz 20’li rakamlar. Biz enflasyonun hedef tahmin aralığı içinde kalması ihtimaliyi yüksek görüyoruz. Hala biz hedeflerimize inanıyoruz.”
Gıda enflasyonu yüzde 36 civarı. Hizmet enflasyonu yüksek seyrediyor, yüzde 55 civarı hizmet enflasyonu var. Genel anlamda mal enflasyonuna baktığımız zaman yüzde 31 civarına inmiş durumdayız.
Son dakika: Milyonlarca emekliyi yakından ilgilendiriyor: 4 aylık zam oranı kesinleşti
KİRA FİYATLARI HAKKINDA: TEMMUZDAN SONRA NORMALLEŞME OLACAK
Enflasyonu nispeten yüksek tutan faktörlerden bir tanesi hizmet enflasyonu. Hizmet enflasyonunda kira, eğitim ön plana çıkıyor. 2023’te kira enflasyonu yüzde 110 civarındayken, 2024’te yüzde 100’ün üzerindeyken, şu anda yüzde 90’ın altına indi. Özellikle temmuzdan sonra bir normalleşme olacak.
KONUT ARZI HAKKINDA
Konut çok kritik. Şu an itibarıyla 201 bin deprem konutu teslim edildi yerinde dönüşüm dahil olmak üzere 2023’e oranla bu sene sonu itibarıyla Çevre ve Şehircilik Bakanı 561 bin konutun devreye girmiş olacağını söylediler.
‘EN ÖNEMLİ GÜNDEMİMİZ HAYAT PAHALILIĞI İLE MÜCADELE’
Enflasyonun düşmesi bu şartlarda oldukça muhtemeldir. Biz enflasyonun düşmeye devam edeceğini öngörüyoruz. Son şoklarda da yani içeride yaşanan dışarıda Türkiye’yi etkileyen dış şoklarda biz enflasyonu ve programı önceliklendirdik. Bizim en önemli gündemimiz hayat pahalılığı ile mücadeledir.
VATANDAŞ ENFLASYONDA DÜŞÜŞÜ NE ZAMAN HİSSEDECEK?
Biz yapıcı eleştirileri rehber olarak gördük. Maalesef programa ilişkin değerlendirmelerde siyasi veya ideolojik bakış açısı ile hatta bazen saplantı düzeyindeki değerlendirmeleri görüyoruz. Onlara söyleyecek bir şeyim yok ama yapıcı eleştirilere saygılıyız. Programın hedefi neydi. En önemli hedefi enflasyonun aşağı çekilmesiydi. Şu anda enflasyon düşüyor. Biz bu konuda kararlı mıyız? Evet, programın ikinci hedefi neydi cari açığın sürdürülebilir bir patikaya çekilmesiydi. Cari açıkta bunu başardık mı? Evet.
KKM’den çıkış stratejimiz vardı. 89 hafta oldu. Sürekli bir şekilde KKM stokunda azalma var. Türkiye çok önemli bir koşullu yükümlülükten kurtuluyor. Eleştirileri soruyorsanız bütün bu alanlarda ilerleme var mı? Var. Arzuladığımız hızda değil mi? Bunlar her zaman tartışılır.
YIL SONU HEDEFİ GERÇEKÇİ Mİ? YENİ REVİZYON OLUR MU?
Biz enflasyonun Merkez Bankası tahmin aralığında kalacağına inanıyoruz. Enflasyonu yukarı çeken faktörler ortaya çıktı. Aşağı çekecek faktörler ortaya çıktı. Birincisi beklentilerde sınırlı bir kötüleşme var. Bu önemli bir konu. İkincisi lirada sınırlı da olsa bir değer kaybı var. 19 Mart ve sonrası süreçte. Bu iki faktör enflasyonu yukarı iten faktörler.
‘PETROL FİYATLARINDA ÖNEMLİ BİR DÜŞÜŞ VAR’
Ama enflasyonu aşağı çeken faktörler de var. O da petrol fiyatları. Petrol fiyatları bugün itibarıyla 60 dolar civarında. Bizim OVP’de varsaydığımız petrol fiyatı yaklaşık 84 dolar civarı. 84 dolara göre petrol fiyatında önemli bir düşüş var. Petrol fiyatları bu seviyelerde devam ederse enflasyonu en az 1.2 puan aşağı çekmiş olacak. Beklentilerde 1 puan civarı bir kötüleşme var. Bu çerçevede ikisi birbirini telafi edecek. Şu anda finansal koşullar sıkı. İç talepte bir etkide bulunacak. Çıktı açığı enflasyonun destekleyici bir patikaya girmiş olacak. Firmaların keyfi fiyat artışlarını gördük. Bu dönem bu fiyat artışlarını yapamayacaklar.
FİYATLAR DÜŞER Mİ?
Fiyat artış hızı yavaşlar. Zaten bizim kastettiğimiz bu. Biz enflasyonun bu sene Merkez Bankası tahmin aralığı içerisinde kalacağına inanıyoruz.
MUHALEFET, İMAMOĞLU İLE İLGİLİ YARGI SÜRECİ ETKİLİ OLDU, DÜNYADAKİ GELİŞMELER ETKİLİ OLMADI DİYOR. ASIL ETKİLİ HUSUS İÇERİDEKİ GELİŞMELER Mİ?
Her iki gelişme de etkili oldu ve üst üste geldi. 19 Mart günü dahil olmak üzere ilk 3 gün ciddi bir çıkış oldu Türkiye’den. Ağırlıklı olarak offshore. Bir sonraki pazartesi günü durulmuştu. Daha sonra ABD merkezli ticaret savaşları üzerinden küresel büyümeye ilişkin önemli bir belirsizliğin ortaya çıkması riskten kaçışı ciddi bir şekilde tetikledi. Dünyada herkes nakde dönmeye çalıştı ya da güvenli Hazine kağıtlarına. O da Türkiye’yi etkiledi. Her iki faktörün de etkisi var. İçeride siyasi çalkantı endişesi ile ortaya çıkan bir talep. Bizim program başarılı olmasaydı Türkiye iki tane büyük şoku çok sınırlı bir etki ile atlatabilir miydi?
‘ENFLASYONU DÜŞÜRMEDE KARARLIYIZ’
Biz enflasyonu düşürmede kararlıyız. Bütçede de inanıyorum ki bu sene milli gelire oranla bir iyileşme olacak.
CARİ AÇIK HAKKINDA
Cari açık Şubat ayı itibarıyla 12.8 milyar dolar. Şubat ayı itibarıyla altın hariç cari açığımız yok. Şu anda parlamentoda çok önemli bir reform bekliyor. Nedir bu reform? Bütün yenilenebilir enerjiyi hızlandırmak için süreçlere etkinlik kazandıracak önemli bir reform var. Türkiye’de doğal gaz ve petrol üretimi artıyor. Fiyatların düşmesi bizim için bir avantaj. Her 10 dolarlık düşüş program varsayımına göre en az 4 milyar dolarlık cari açığı aşağı çekiyor. Petrol fiyatları 60 dolar civarında kalırsa en az buradan 8-10 milyar dolarlık net olarak cari açığa olumlu yansıma olacak. Biz cari açıkta bir artış öngörmüyoruz.
‘İKİ KEZ NOTU ARTAN TEK ÜLKE TÜRKİYE’
Geçen sene dünyada önemli rating kuruluşları tarafından iki kez notu artan tek ülke Türkiye’ydi. Merkez Banka’mızın attığı doğru adımlar, bizim attığımız doğru adımlar, kurduğumuz iletişim, bize olan güven bu programın en üst düzeyde Cumhurbaşkanımız tarafından sahiplenilmesi çok kritik. Bütün bu olumlu döngünün bence en önemli sebebi.
‘İŞSİZLİK EN DÜŞÜK SEVİYEDE’
Bizim için en önemli gösterge istihdamdır. Geçen sene programın sonuç almaya başladığı seneydi. Bu dönemde bu türden bir istihdam artışı bizim için çok önemli. Şu anda işsizlik oranı yüzde 7.9’da. Veriler 2005’ten beri tutuluyor. 2005’ten beri en düşük seviye.
ESNAFLAR İÇİN KREDİ PAKETİ OLACAK MI?
Esnaflar için bir paket var zaten. Esnafımızın kullandığı kredilerin faizinin yüzde 50’sini Hazine ödüyor. Yararlanan esnaf sayısı 2024’te yaklaşık 800 bin esnaf. Bu sene faiz desteği 60 milyarın üzerine çıkmış olacak.
KREDİYE ERİŞİM İÇİN İLAVE TEDBİRLER OLACAK MI?
KOSGEB’in çalışmaları var. Çalışmalar belli bir noktaya gelince biz paylaşırız. Mart ayında zaten ihracatçıya yönelik olarak kredi garanti fonu oluşturduk. İhracatı desteklemek bizim için en önemli önceliklerden geliyor.
YURT DIŞI ZİYARETLERİ HAKKINDA
Önümüzdeki birkaç hafta içerisinde Londra ziyaretim olacak. Yatırımcılarla güçlü bir diyalog kuracağız. Körfez’de Doha’ya gideceğim.
KİRA VERGİLERİ HAKKINDA
Kimin nerede oturduğu belli MERNİS sistemi var. Piyasada kiralık ilanları var. Satılacak konut ilanları var. Biz buralardan mahalle bazında ortalama fiyatlar, metrekare bazında fiyatlar çıkartabiliyoruz. Emlakçıların gördüğü verilerin tamamını biz de görüyoruz. Sadece görmekle kalmıyoruz algoritmalarla o verileri topluyoruz. 2022’de kira, ücret gibi beyanname sayısı 1.4 milyon civarındaydı. Biz geldik 2023’te hızlı bir şekilde arttı. Bu sene hızlı bir şekilde arttı. 1.4 milyondan neredeyse 2 milyon 250 bin civarına çıktık. Bu sene ilk defa 473 bin kişi beyanname verdi. Matrahta yüzde 115’lik bir artış var. “