Gençlerde kalp krizi riskinin giderek arttığını, sigara, alkol ve uyuşturucu kullanımının gençlerde kalp sağlığını ciddi derecede etkilediğine dikkat çeken Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Hasan Pekdemir, önleyici sağlık kontrollerinin ve farkındalık çalışmalarının önemine vurgu yaptı.
İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi Kardiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Pekdemir, son zamanlarda sıklıkla meydana gelen ve ölümle sonuçlanan genç kalp krizlerinin nedeni, insanların yoğun bulunduğu alışveriş merkezleri ve halı saha gibi toplu alanlarda ilk müdahale için hangi cihazın bulundurulması ve ilk müdahalenin nasıl yapılması gerektiği, kalp krizlerinin önüne geçilmesi için nelerden sakınılması ve nelerin yapılması ile ilgili İLKHA muhabirine önemli açıklamalarda bulundu.
Kalp krizinin sebepleri ve risk faktörleri
Kalp krizinin ana sebebinin, kalbi besleyen üç büyük damardan birinin veya büyük dallarının aniden tıkanması olduğunu belirten Prof. Dr. Pekdemir, dünyada miyokard enfarktüsünün en sık nedeninin, Ateroskleroz olarak bilinen damar kireçlenmesi ve koroner arterlerin daralması olduğunu kaydetti.
Genç bireylerde görülen kalp krizleri için ‘Genç Miyokard Enfarktüsü’ terimini kullanan Pekdemir, 45 yaş altı erkeklerde ve 55 yaş altı kadınlarda oluşan kalp krizlerinin, yaşlılara göre farklı bir seyir izlediğini belirtti.
Prof. Dr. Pekdemir, gençlerde kalp krizinin başlıca nedenlerini şu şekilde sıraladı:
‘Ailede genetik yatkınlık (Kalp hastalığı öyküsü), yüksek kolesterol seviyeleri, diyabet ve hipertansiyon, uzun yıllar sigara içme alışkanlığı, fiziksel hareketsizlik ve sağlıksız beslenme, fast food tüketiminin yaygınlaşması, uyuşturucu madde kullanımı (Özellikle kokain)’
‘Gençlerde kalp krizleri daha ölümcül seyrediyor
Pekdemir, gençlerde kalp krizlerinin daha ölümcül seyrettiğini ve kurtulan hastalarda kalp yetmezliği gelişme oranının daha yüksek olduğunu ifade etti. Pekdemir, ‘Sebebi ise gençlerde kireçlenmiş damar yapısının olmaması nedeniyle yeterli yan damarların gelişmemesi ve damar tıkandığında kalbin beslenememesi.’ olduğunu söyledi.
‘Ani ölümlerin yüzde 70-80'i kardiyovasküler nedenlere dayanır’
Ani ölümler hakkında bilgi veren Pekdemir, ilk 1 saat içinde gerçekleşen kalp krizlerine ‘Ani Ölüm’ denildiğini belirterek, ‘Ani ölümlerin yüzde 70-80'i kardiyovasküler nedenlere dayanır. Miyokard enfarktüsü ya da felç nedeniyle aniden gelişen damarsal problemler, gençlerde ölüm oranlarını ciddi şekilde artırmaktadır.’ İfadelerini kullandı.
‘Uyuşturucu madde kullanımı kalp sağlığını ciddi şekilde tehdit ediyor’
Son yıllarda hareketsiz yaşam tarzı, sigara ve alkol tüketiminin yaygınlaşması, lise ve ortaokul seviyelerine kadar inmiş uyuşturucu madde kullanımının kalp sağlığını ciddi şekilde tehdit ettiğini vurgulayan Pekdemir, özellikle kokain kullanımının kalp krizi riskini büyük ölçüde artırdığını ifade etti.
Önlem ve risk grupları için tavsiyeler
Genç bireylere yönelik önemli uyarılarda bulunan Pekdemir, özellikle ailesinde kalp hastalığı öyküsü bulunan kişilerin erken yaşta düzenli sağlık kontrollerini yaptırmaları gerektiğini belirtti.
Risk grubundaki gençler için önerilerde bulunan Pekdemir, ‘Ailesinde ani ölüm, kalp hastalığı veya diyabet öyküsü olan bireyler erken yaşta sağlık kontrollerini yaptırmalı. Sigara, alkol ve uyuşturucu maddelerden uzak durulmalı. Fast food, rafine karbonhidratlar ve yüksek kalorili hazır gıdalar tüketilmemeli. Ağır spor yapmadan önce kardiyovasküler sağlık kontrolünden geçilmeli.’ dedi.
‘Toplu alanlarda elektroşok cihazlarının bulundurulmasının zorunlu hale getirilmesi gerekir’
Özellikle kalabalık alanlar, alışveriş merkezleri, halı sahalar ve toplu ulaşım noktalarında ani kalp durmalarına karşı ve acil ilk müdahalenin yapılabilmesi için elektroşok cihazlarının zorunlu hale getirilmesi gerektiğini belirten Pekdemir, orada bulunan görevlilere de ilk müdahale eğitiminin verilmesi gerektiğini ifade etti.
‘Bu cihazlar hayat kurtarıcıdır’
Pekdemir, ‘Batı ülkelerinde (ABD ve Kanada gibi), spor salonları, uçaklar, otobüsler ve 20 kişinin üzerinde bulunduğu alanlarda elektroşok cihazlarının zorunlu hale getirildiği görülüyor. Bu cihazlar hayat kurtarıcıdır ve çok pahalı değillerdir.’ dedi.
Kalp krizi durumunda yapılması gerekenler hakkında önerilerde bulunan Pekdemir, ani kalp durması yaşayan kişiye derhal kalp masajı yapılması gerektiğini belirtti.
Kalp krizi sırasında ilk müdahalenin nasıl yapılmalı gerektiği ile ilgili bilgilendirmede bulunan Pekdemir, ‘Hasta bilinci ve solunumu kontrol edilmeli. Nabız alınamıyorsa hemen kalp masajına başlanmalı. 112 Acil Servis gelene kadar hasta kesinlikle bırakılmamalı, kalp masajı devam ettirilmelidir. Defibrilatör bulunan alanlarda şok cihazı kullanılarak müdahale yapılmalıdır.’ diye belirtti.
‘Genç bireylerde kalp krizi riski ciddi oranda artıyor’
Genç bireylerde kalp krizi riskinin ciddi oranda arttığını ve yaşam tarzı değişiklikleriyle bu riskin minimize edilmesi gerektiğini vurgulayan Pekdemir, gençlere hayati önem taşıyan tavsiyelerde bulundu.
Pekdemir, ‘Gençlere tavsiyem spor yapmaları, ancak ailesinde kalp hastalığı öyküsü varsa ağır sporlar öncesinde mutlaka kardiyovasküler sağlık kontrolünden geçmeleri. Ayrıca sigara, alkol ve uyuşturucu kullanımından uzak durmaları, sağlıklı beslenerek kalp hastalıklarından korunmaları hayati önem taşıyor.’
Kalp sağlığını koruma konusunda farkındalığın artırılması gerektiğini belirten Pekdemir, eğitim programlarıyla halkın bilinçlendirilmesi ve önleyici sağlık kontrollerinin yaygınlaştırılmasının büyük önem taşıdığını ifade etti.