Genel inanışın aksine, önemli hafıza kaybı yaşlanmanın normal bir parçası değildir, ancak genellikle Alzheimer gibi rahatsızlıklardan kaynaklanır. Zihinsel olarak aktif kalmak, besleyici bir diyet yemek, düzenli egzersiz, kaliteli uyku, stres yönetimi, sosyal bağlantılar, sürekli öğrenme, beyin koruması, sağlık takibi ve alkol ve sigaradan uzak durmak gibi faktörler bilişsel işlevi koruyabilir.
Birçok insan, yaşlanmanın beynin öğrenme ve hatırlama yeteneğini bozduğu ve bu konuda yapılabilecek hiçbir şey olmadığı yönündeki önyargılı bir inançla yaşar. Ancak gerçek, bu inanışın çok uzağındadır.Hafıza kayıpları her yaşta meydana gelebilir, ancak gerekli eylem zamanında yapılmazsa yaşlanma bunu hızlandırır. “Gerçek şu ki, yaşlı insanlarda önemli hafıza kaybı yaşlanmanın normal bir parçası değildir; bunun yerine organik bozukluklar, beyin hasarı veya nörolojik hastalıklardan kaynaklanır ve Alzheimer bunlardan en korkulanıdır,” diye açıklanıyor. Harvard’da yayınlanan bir makalede.HAFIZA VE BEYİN SAĞLIĞIBeyin sağlığı, genetik faktörler, çevresel faktörler ve yaşam tarzı faktörleri dahil olmak üzere çeşitli faktörler tarafından yönetilir. Bu faktörler beynin bilişsel sağlığını sağlam tutmak için birlikte çalışır ve bunlardan herhangi biri bozulduğunda beynin algı ve bilgi tutma yeteneğine müdahale eder ve bunun sonucunda birey araba kullanma, fatura ödeme, ilaç alma ve yemek pişirme gibi basit görevleri yapmayı unutur.Genetik faktörler kontrol edilemezken, diğer faktörlerin beyin sağlığı üzerinde olumlu bir etkisi olduğu kanıtlanmıştır.İşte yaşlandıkça bile hafızayı iyileştirmenin bilimsel olarak desteklenen birkaç yolu:ZİHİNSEL OLARAK AKTİF KALINKasların egzersize ihtiyacı olduğu gibi beyninizin de düzenli uyarılmaya ihtiyacı vardır. Bulmacalar, okuma, yeni bir dil öğrenme veya müzik aleti çalma gibi düşüncenizi zorlayan aktivitelerde bulunun. Ömür boyu öğrenme, beyninizi çevik tutarak yeni sinirsel bağlantılar oluşturmaya yardımcı olur.Besleyici bir diyet, bilişsel sağlıkta önemli bir rol oynar. Meyveler, sebzeler, tam tahıllar, balık ve zeytinyağı gibi sağlıklı yağlar açısından zengin Akdeniz diyeti, daha iyi beyin fonksiyonuyla ilişkilendirilmiştir. Antioksidanlar, omega-3 yağ asitleri ve B, D ve E vitaminleri açısından zengin yiyecekler hafızayı destekler ve bilişsel gerileme riskini azaltır.Fiziksel aktivite beyne giden kan akışını artırır ve nöron büyümesini destekleyen bir protein olan beyin kaynaklı nörotrofik faktörün (BDNF) salınımını uyarır. Yürüyüş, yoga, kuvvet antrenmanı ve hatta dans gibi aktiviteler bilişsel işlevi iyileştirebilir ve bunama riskini azaltabilir.Kötü uyku hafızayı ve bilişsel işlevi olumsuz etkiler. Gecede 7-9 saat kaliteli uyku hedefleyin. Yatma vakti rutini oluşturun, yatmadan önce ekranlardan kaçının ve beyin sağlığını ve hafıza konsolidasyonunu desteklemek için uykuya uygun bir ortam yaratın. STRESİ YÖNETİNKronik stres ve kaygı, hafızadan sorumlu beyin bölgesi olan hipokampüsü küçültebilir. Bilişsel işlevi korumak için meditasyon, derin nefes alma, günlük tutma veya hobilerle uğraşma gibi stres azaltıcı teknikler uygulayın.Başkalarıyla etkileşim kurmak beyninizi meşgul eder ve zihinsel gerileme riskini azaltır. Zihninizi keskin tutmak için sosyal gruplara katılın, topluluk faaliyetlerine katılın ve aileniz ve arkadaşlarınızla yakın ilişkiler kurun.ÖĞRENMEYE DEVAM EDİNSürekli öğrenme beyin aktivitesini uyarır ve hafıza kaybını önler. Bilişsel yeteneklerinizi zorlamak için yeni beceriler edinin, kurslara kaydolun, kapsamlı bir şekilde okuyun veya beyin eğitimi oyunlarını deneyin.Baş yaralanmaları uzun vadeli hafıza sorunlarına yol açabilir. Her zaman emniyet kemeri takın, gerektiğinde kask kullanın ve zeminleri engellerden uzak tutarak evde düşmeleri önlemek için önlemler alın.Yüksek tansiyon, diyabet ve yüksek kolesterol gibi durumlar bilişsel sağlığı etkileyebilir. Düzenli sağlık kontrolleri, dengeli beslenme ve uygun ilaç yönetimi beyin işlevini korumaya yardımcı olabilir. ALKOL VE SİGARADAN UZAK DURUNAşırı alkol tüketimi ve sigara içmek bilişsel gerilemeyi hızlandırabilir. Alkol alımını sınırlamak ve sigarayı bırakmak hafıza kaybı ve bunama riskini önemli ölçüde azaltabilir.