New Mexico’daki Los Alamos Ulusal Laboratuvarı’nda son dönemde artan faaliyetler, küresel güçler arasında yeni bir nükleer silah yarışının başladığına dair endişeleri artırıyor. Bir zamanlar atom bombasının doğduğu yer olan bu tesis, şimdi ABD’nin nükleer cephaneliğini yenileme ve modernize etme çalışmalarının merkezinde yer alıyor.
GİZLİ OPERASYONLAR VE ARTAN YATIRIMLAR
Los Alamos, İkinci Dünya Savaşı sırasında ilk nükleer silahların geliştirilmesi için oluşturulan araştırma ve geliştirme projesi olan Manhattan Projesi’nin kalbiydi ve o zamandan beri ABD’nin nükleer silah programının önemli bir parçası olmaya devam etti. İngiliz basınına göre son yıllarda, laboratuvarın çevresinde gözle görülür bir hareketlilik yaşanıyor. Uydu görüntüleri ve yerel kaynaklar, tesisin altyapısında büyük çaplı genişlemeler ve yenilemeler yapıldığını gösteriyor. Yeni binalar inşa ediliyor, güvenlik önlemleri artırılıyor ve bilimsel personel sayısı hızla çoğalıyor.
New Mexico’daki Sandia Ulusal Laboratuvarları’nda B61-13 yerçekimi bomba üretimi hızlandı. Fotoğraf: USAF
ABD hükümeti, Daily Mail’in haberine göre nükleer silahların güvenilirliğini ve etkinliğini sürdürmek için milyarlarca dolarlık yatırımlar yapıyor. Bu yatırımlar, hem eskiyen nükleer başlıkların yenilenmesini hem de yeni nesil silah sistemlerinin geliştirilmesini kapsıyor. Los Alamos’taki faaliyetler, özellikle plütonyum çekirdeklerinin (nükleer bombaların ‘kalbi’ olarak bilinen parçalar) üretimiyle ilişkilendiriliyor. Uzmanlar, bu çekirdeklerin yeni silahlar için mi yoksa mevcut cephaneliğin bakımı için mi üretildiğini kesin olarak bilmenin zor olduğunu belirtiyor.
NÜKLEER GÜÇLER ARASINDA GERİLİM
Bu gelişmeler, Rusya, Çin ve diğer nükleer güçlerle artan jeopolitik gerilimlerin yaşandığı bir dönemde gerçekleşiyor. Rusya’nın Ukrayna’daki savaşta nükleer tehditlerde bulunması ve Çin’in nükleer cephaneliğini hızla genişletmesi, ABD’yi kendi nükleer kapasitesini güçlendirmeye itiyor. Pentagon, modernize edilmiş bir nükleer cephaneliğin caydırıcılık açısından kritik olduğunu savunuyor.
Rusya’nın nükleer savaş başlıklarından. Rusya Ordusu
Ancak bu durum, silah kontrolü savunucuları arasında alarm zillerinin çalmasına neden oluyor. Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması gibi uluslararası anlaşmalar, nükleer silahların azaltılmasını teşvik etmeyi amaçlasa da, Los Alamos’taki faaliyetler bu çabaları gölgede bırakabilir. Bazı analistler, yeni bir nükleer silah yarışının kaçınılmaz olduğunu ve bunun küresel güvenliği tehdit ettiğini düşünüyor.
HANGİ ÜLKELERDE NÜKLEER SİLAH VAR?
Şu an itibarıyla, nükleer silaha sahip olduğu düşünülen dokuzdevletvar. Savaş başlığı sayısına göre sıralandığında: Rusya, ABD, Çin, Fransa, İngiltere, Hindistan, Pakistan, İsrail ve Kuzey Kore.
YEREL VE ÇEVRESEL ENDİŞELER
Los Alamos’un bulunduğu New Mexico eyaletinde, laboratuvarın faaliyetleri yerel halk arasında da tartışma konusu. Tesisin genişlemesi, çevre kirliliği ve sağlık riskleri konusunda endişeleri artırıyor. Geçmişte, laboratuvarın nükleer atık yönetimi konusundaki ihmalleri eleştirilmişti. Yerel topluluklar, yeni faaliyetlerin çevreye ve halk sağlığına olan etkilerinden korkuyor.
Ayrıca, laboratuvarın yüksek güvenlikli doğası, şeffaflık eksikliği eleştirilerini de beraberinde getiriyor. Yerel yetkililer ve aktivistler, tesisin faaliyetleri hakkında daha fazla bilgi talep ediyor, ancak bu talepler genellikle ulusal güvenlik gerekçesiyle reddediliyor.
ABD’NİN NÜKLEER STRATEJİSİ
İlginizi Çekebilir
Los Alamos’taki çalışmalar, ABD’nin nükleer stratejisinin yalnızca bir parçasını oluşturuyor. Ülke, aynı zamanda nükleer denizaltılar, bombardıman uçakları ve kıtalararası balistik füzeler gibi dağıtım sistemlerini de modernize ediyor. Bu çapta bir modernizasyonun maliyeti, önümüzdeki on yıllarda yüz milyarlarca doları bulabilir.
Bununla birlikte, bazı uzmanlar bu yatırımların bir ‘soğuk savaş zihniyeti’ni yansıttığını ve kaynakların başka alanlara yönlendirilmesi gerektiğini savunuyor. Örneğin, iklim değişikliğiyle mücadele veya küresel sağlık krizlerine hazırlık gibi konular, nükleer silahlara harcanan devasa bütçelerle karşılaştırıldığında daha acil görünüyor.
Los Alamos Ulusal Laboratuvarı’ndaki hareketlilik, Daily Mail’e göre bir dönüm noktasına işaret ediyor. Dünya, nükleer silahların gölgesinde yeni bir çağa mı giriyor, yoksa bu sadece bir caydırıcılık gösterisi mi? Bu sorunun cevabı, yalnızca ABD’nin değil, tüm küresel güçlerin gelecekteki hamlelerine bağlı.